Η Στοά είναι ένα μακρόστενο κτίριο, κυρίως – αν και όχι πάντα- εμπορικής χρήσεως. Ως αρχιτεκτονικός τύπος, εμφανίζεται τον 7ο αι και αναπτύσσεται κυρίως στην Αγορά στα τέλη του 6ου αρχές 5ου με διάφορες μορφές, αλλά βρίσκει την μεγαλειώδη ολοκλήρωση της, με 2οροφα κτίσματα στα ελληνιστικά βασίλεια, και κυρίως στην Πέργαμο.

-Η Στοά του Αττάλου ήταν από μάρμαρο και ασβεστόλιθο. Έχει 115 μ. μήκος και 20 πλάτος. Ήταν δημόσια και στο πίσω μέρος της είχε 22 δωμάτια ανά όροφο, που λειτουργούσαν ως καταστήματα. Προφανώς υπενοικιάζονταν τα καταστήματα απ το κράτος σε ιδιώτες και με τα λεφτά συντηρείτο το κτίριο και έδινε και πλεόνασμα. Μετά τα πρόχειρα προσωρινά καταλύματα που επί αιώνες στήνονταν στην Αγορά το εμπόριο βρήκε στέγη σε αυτό το εξαιρετικό περιβάλλον. Ήταν ένα υπερσύγχρονο αγοραστικό κέντρο, το οποίο όμως ταυτόχρονα λειτουργούσε και ως χώρος κοινωνικής συνάθροισης.

Η στοά καταστράφηκε 400 χρόνια αργότερα απ τους Ερούλους. Τα λείψανά της ενσωματώθηκαν σε ένα νέο οχυρωματικό περίβολο της πόλης, έτσι τμήματά της σώθηκαν σε όλο το ύψος τους μέχρι σήμερα. Το 1940 έγιναν προσπάθειες –ανεπιτυχώς – να βρεθεί σημείο κατάλληλο για την ανέγερση μουσείου της Αγοράς, διότι όπου και να ξεκινούσαν κατασκευή έπεφταν πάνω σε αρχαία ευρήματα. Οπότε η μόνη λύση ήταν η ανακατασκευή ενός αρχαίου οικοδομήματος. Η Στοά θεωρήθηκε ως το πλέον κατάλληλο. Το σωζόμενο αρχικό υλικό της εξασφάλιζε την ανακατασκευή της και χτίστηκε μεταξύ 1952-56 από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή.
Μπροστά της βρέθηκε και βάθρο που υποστήριζε ανδριάντα του φιλοσόφου Καρνεάδη, που ήταν ο επικεφαλής φιλόσοφος της Ακαδημίας του Πλάτωνος τον 2ο αι π.Χ και που δίπλα του μαθήτευσε –και για αυτό και τον τίμησε- ο Περγαμηνός βασιλιάς Άτταλος Β’.

Το 1992 η Αμερικανίδα φυσικοχημικός Μάρθα Μπουντγουαίη έκανε μία ανακοίνωση σε συνέδριο στην Βοστώνη, στην οποία έλεγε ότι το κονίαμα της κατασκευής των επιχρίσεων των αρχαίων μεταλλευτικών δεξαμενών του Λαυρίου είναι αδιαπέραστο από την ραδιενέργεια. Πρόκειται για ένα είδος τσιμέντου που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες 3000 χρόνια πριν – τουλάχιστον. Μάλιστα η κυρία Μπουντγουαίη συνέστησε να χρησιμοποιηθεί το υλικό αυτό ως μέσο επιχρίσεως των δεξαμενών αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων!
Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν οι “χυμευταί”, κάτι αντίστοιχο των σημερινών χημικών ή χημικών μηχανικών. Ο καθηγητής στο Πολυτεχνείο Π. Ζαχαρίας υποστήριξε, ότι η Χημεία έπρεπε να γράφεται με υ και να αναφέρεται και ως “Χυμευτική”.
Οι αρχαίοι έλεγαν, πως, για να γίνει μία χημική πράξη, έπρεπε οι ουσίες να περάσουν από την κατάσταση του “χύματος”, που ήταν η λεπτή λειοτρίβηση της ύλης, πολύ λεπτή όπως το αλεύρι, για να αναμειχθεί με άλλο “χύμα” και με την διαδικασία της μεταλλοίωσης, της μεταβολής δηλαδή, θα δώσει ένα άλλο προϊόν. Η πράξη αυτή λεγόταν “χυμίζειν” ή ακριβέστερα “χυμεύειν” . Αυτοί που έκαναν την εργασία αυτή, που κατεύθυναν τους εργάτες, ονομάζονταν “χυμευταί”.

Πηγή: http://www.eleysis-ellinwn.gr/
Εικ: κομμάτι τσιμεντοκονιάματος από αρχαία δεξαμενή στην Ροδιακή Κάμιρο.