Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ ήταν η σημαντικότερη προσωπικότητα της ρωμαϊκής ιστορίας. Μέγας στρατηγός και χαρισματικός πολιτικός, άλλαξε την μορφή του πολιτεύματος της Ρώμης ενώ με τις κατακτήσεις του έβαλε τις βάσεις της εξέλιξης του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Ο Καίσαρας δολοφονήθηκε στις Ειδούς του Μαρτίου, δηλ. την 15η Μάρτη του έτους 44 π.Χ.

Δολοφονήθηκε από τους ρωμαίους διότι είχε αποκτήσει τεράστια δύναμη και εν μέρει  με την συμπεριφορά του, καθώς και εξ αιτίας διαφόρων συμπτώσεων και προφητειών, τους έδωσε την εντύπωση ότι ήταν έτοιμος να καταλύσει την Δημοκρατία και να γίνει μονάρχης. Αν και στις συνελεύσεις, όταν ο λαός τον ζητωκραύγαζε ως βασιλιά απαντούσε: «Είμαι Καίσαρας και όχι βασιλιάς» δεν κατάφερε να τους πείσει.

Πάνω από 60 ενώθηκαν στην συνωμοσία εναντίον του Καίσαρα. Επικεφαλής ήταν ο Γάϊος Κάσσιος, ο Μάρκος και ο Δέκιμος Βρούτος. Αποφάσισαν να τον δολοφονήσουν στην συνέλευση της Συγκλήτου που θα λάμβανε χώρα στις Ειδούς του Μαρτίου (15 Μαρτίου).

Αλάθευτα σημάδια είχαν προαναγγείλει στον ίδιο την δολοφονία του. Λίγο πριν τον θάνατό του πληροφορήθηκε πως η αγέλη των αλόγων που είχε αφιερώσει ο ίδιος στο ποταμό Ρουβίκωνα δεν ήθελε να πάρει τροφή και έκλαιγε θρηνητικά.  Και όταν ο ίδιος πρόσφερε θυσία, ο οιωνοσκόπος Σπουρίννας τον προειδοποίησε να αποφεύγει τους κινδύνους που μπορούσαν να έλθουν όχι αργότερα από τις Ειδούς του Μαρτίου.

Την προηγούμενη νύχτα απ την δολοφονία του ο ίδιος ονειρεύτηκε πως πετούσε στα σύννεφα και μάλιστα ότι έπιασε το χέρι του Δία. Και η σύζυγός του Καλπουρνία ονειρεύτηκε ότι ο Καίσαρας έπεσε μαχαιρωμένος στην αγκαλιά της.

Αν και όλοι οι οιωνοί ήταν ενάντιοι και ο ίδιος αρχικά στάθηκε διστακτικός, τελικά παρακινημένος απ τον Δέκιμο Βρούτο, αποφάσισε να πάει στην συνέλευση της Σύγκλητου, στις 15 του Μάρτη (στις Ειδούς).

Μπαίνοντας συναντήθηκε με τον οιωνοσκόπο Σπουρίννα και τον πείραξε αποκαλώντας τον ψευδοπροφήτη, επειδή είχαν φτάσει οι Ειδοί του Μάρτη και τίποτα κακό δεν συνέβη. Εκείνος απάντησε ότι, ναι είχαν φτάσει, αλλά δεν είχαν παρέλθει.

Οι συνωμότες συγκεντρώθηκαν γύρω του για να υποβάλουν τάχα τα σέβη τους. Ο Κίμβρος Τίλλιος τον άρπαξε απ τους ώμους και κάποιος απ τους Κάσκες τον μαχαίρωσε από πίσω, λίγο κάτω απ τον λαιμό. Ο Καίσαρας τον κάρφωσε με την γραφίδα και προσπάθησε να σηκωθεί απ το κάθισμα όταν δέχτηκε το δεύτερο πλήγμα. Όταν συνειδητοποίησε πως ήταν κυκλωμένος από παντού από γυμνά ξίφη, σκέπασε το κεφάλι του με την τήβεννο και τράβηξε τα ρούχα του ως τα πόδια, για να πέσει με αξιοπρέπεια, έχοντας καλυμμένο τον κάτω κορμό του. Στη στάση αυτή δέχτηκε 23 μαχαιριές. Λέγεται ότι μόνον όταν είδε τον Μάρκο Βρούτο, ευνοούμενο και ίσως νόθο γιό του, να του επιτίθεται, μόνον τότε είπε, στα ελληνικά, την γνωστή φράση «Και συ τέκνον;», που ήταν και η τελευταία του.

Την προηγούμενη ημέρα της δολοφονίας του, σε μια συζήτηση που είχε περί θανάτου εκείνος δήλωσε ότι θα προτιμούσε έναν θάνατο ξαφνικό και απροειδοποίητο.

Πέθανε σε ηλικία 56 ετών και συγκαταλέχτηκε μεταξύ των θεών, όχι τόσο στο συγκλητικό ψήφισμα, όσο στην συνείδηση του λαού.  Γιατί στον πρώτο από τους αγώνες που οργάνωσε ο κληρονόμος του Αύγουστος για την αποθέωσή του, ένα αστέρι έλαμπε στον ουρανό για εφτά ολόκληρες ημέρες, ανατέλλοντας την ενδέκατη ώρα, δηλ. μια ώρα πριν από τη δύση του ήλιου. Ο λαός πίστεψε πως ήταν ή ψυχή του Καίσαρα που είχε ανέβει στον ουρανό.

Κανένας απ τους δολοφόνους του δεν έζησε πάνω από 3 χρόνια, ούτε είχε φυσικό θάνατο. Όλοι καταδικάστηκαν και χάθηκαν με διάφορους τρόπους: άλλοι χάθηκαν σε ναυάγια, άλλοι σε μάχες και άλλοι αυτοκτόνησαν με το ίδιο εκείνο ξίφος που είχαν δολοφονήσει τον Καίσαρα.

Πηγή: από το βιβλίο για τον Ιούλιο Καίσαρα, του Γάϊου Σουητώνιου.

Εικόνα: Ο Ιούλιος Καίσαρας ζωγραφισμένος απ’ το πινέλο του Ρούμπενς, το 1625.

ΣΤΗΛΗ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ
Ένα από τα μεγάλα αινίγματα της αρχαιολογίας, η Στήλη των Καμινίων (από το όνομα της θέσης που βρέθηκε το 1885 στο Σώκαστρο της οθωμανικής Λήμνου) φαίνεται πως βαίνει προς την λύση του. Δύο κάθετες και μία οριζόντια επιγραφή, βουστροφηδόν και σε δυτικό ελληνικό (χαλκιδικό) αλφάβητο δεν ήσαν αναγνώσιμες στα ελληνικά. Διατυπώθηκαν διάφορες γοητευτικές θεωρίες γιά την ηλικία της και την γλώσσα που κρύβει. Πιό πρόσφατα ανακαλύφθηκαν κεραμικά όστρακα με όμοια γραφή και έτσι η στήλη αφ’ ενός χρονολογήθηκε με ακρίβεια στον 6ο αι. π.Χ. (πριν το 510, οπότε ο Μιλτιάδης κατέλαβε το νησί και τα “λημνιακά” αντικαταστάθηκαν από τα αττικά ελληνικά), αφ’ ετέρου είναι πλέον επαρκώς τεκμηριωμένη η σχέση αυτής της κατά τον Όμηρο (Ιλιάδα θ 293-294) “αγριόφωνης” λημνιακής λαλιάς ως μίας γλώσσας της τυρρηνικής οικογένειας, συγγενούς με τα ετρουσκικά.
Πιό γοητευτική είναι όμως η πορεία της στήλης από την ανακάλυψή της μέχρι το Εθνικό Μουσείο. Οι οθωμανοί υπέκυψαν στην απαίτηση των Γάλλων να την πάρουν. Ο Έλληνας που την βρήκε αρνήθηκε να την παραδώσει και την έθαψε στον εκτάσεως 20 στρεμμάτων κήπο του, όπου έμεινε θαμένη μέχρι τον θάνατό του το 1898. Το 1900 επιστρέφει ο γιός του Οδυσσέας Παντελίδης από την Ινδία στην Λήμνο και σκάβει όλο το κτήμα γιά να την βρεί. Την φυγαδεύει στην Αλεξάνδρεια,όμως ο καπετάνιος προφασίζεται αβαρία και ότι την πέταξε στη θάλασσα. Ανακαλύπτεται τελικά μετά από έρευνα του Έλληνα Προξένου στο αμπάρι του πλοίου και μεταφέρεται στην οικία του Παντελίδη. Έτσι αρχίζει ένα μεγάλο διεθνές παζάρι γιά την απόκτησή της, όπου φημολογείται ότι ο Ροκφέλερ πρόσφερε 10.000 χρυσές λίρες γιά την απόκτησή της. Ο Παντελίδης επιθυμεί να την εξαγάγει στην Αθήνα, αλλά φοβάται τις συνέπειες στην οικογένειά του στη Λήμνο από μέρους των Οθωμανικών Αρχών. Εν τέλει, το 1905 αναθέτει σε κάποιον γιατρό και λόγιο ονόματι Αποστολίδη να την μεταφέρει στην Αθήνα και να την δωρίσει επ’ ονόματί του στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Από

Ioli Vingopoulou

Τα Μαθηματικά ήταν ο κλάδος, όπου πολλές γυναίκες κατά την αρχαιότητα ξεχώρισαν για την ευφυία και την αποτελεσματικότητά τους. Ας τις εξετάσουμε με χρονολογική σειρά:

Η Αίθρα, μητέρα του Θησέα, υπήρξε δασκάλα της αριθμητικής στην Τροιζήνα. Ακολουθούσε το κρητομυκηναϊκό σύστημα μέτρησης, το οποίο φημιζόταν για την πολυπλοκότητά του, επειδή οι αριθμοί απεικονίζονταν μέσω της επανάληψης συγκεκριμένων συμβόλων.

Η Πολύγνωτη, σύμφωνα με τον ιστορικό Λόβωνα, εισήγαγε την αρχή της ακροφωνίας, συμβάλλοντας έτσι στην απλούστευση των αριθμητικών συμβόλων. Εισήγαγε δηλαδή αλφαβητικά γράμματα που αντιστοιχούσαν σε ολόκληρες λέξεις, οι οποίες αποτύπωναν αριθμούς. (π.χ. Τ για το Τέσσερα). Ο Ρωμαίος Μάρκος Βιτρούβιος μάλιστα είχε δηλώσει πως η Πολύγνωτη απέδειξε πρώτη την πρόταση «εν κύκλω μεν το ημικύκλιω γωνία ορθή εστίν».

Η Θεμιστόκλεια ή Θεόκλεια ή Αριστοκλεια (σύμφωνα με τον Διογένη τον Λαέρτιο), ιέρεια στο Μαντείο των Δελφών, δίδασκε την μαθηματική επιστήμη σε όσους επισκέπτονταν τον συγκεκριμένο χώρο.. Κατά την παράδοση μάλιστα είχε διακοσμήσει το βωμό του Φοίβου Απόλλωνος με γεωμετρικά σχήματα. Ο μεγάλος δάσκαλος Πυθαγόρας είχε εντυπωσιαστεί από τις γνώσεις και την οξύνοια του μυαλού της, γεγονός που στάθηκε αιτία να την μυήσει στην γεωμετρία και την αριθμοσοφία, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η εισαγωγή γυναικών στην σχολή του.

Η Θεανώ, μαθητευόμενη σε πρώτο στάδιο  και εν συνεχεία διδάσκαλος σε σχολή του Πυθαγόρα. Σε αυτήν αποδίδεται το θεώρημα της «χρυσής τομής», καθώς και η διάδοση του Πυθαγορείου Συστήματος σε όλη την Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Η Δαμώ, κόρη του Πυθαγόρα και της Θεανούς, είχε αναλάβει –κατ’ εντολήν του πατέρα της- να φυλάσσει τις σημειώσεις και τα έργα του. Στην συνέχεια εξέδωσε μόνο την γεωμετρική διδασκαλία με τίτλο: «Η προς Πυθαγορείου Ιστορία». Σε αυτήν οφείλεται ακόμη η κατασκευή του κύβου και του κανονικού τετράεδρου. Αλλά και η αδερφή της, Αριγνώτη, έγραψε πλήθος φιλοσοφικών έργων, καθώς και το μαθηματικό βιβλίο «Περί αριθμών» που δυστυχώς δεν έχει διασωθεί. Επίσης η Μυία ή Μύρια (από το συγκεκριμένο όνομα έχει προκύψει και το εξ’ ίσου ελληνικότατο Μαρία),  αδερφή και αυτή της Δαμούς, δίδαξε στην σχολή του Κρότωνος Γεωμετρία. Στην Μυία αποδίδεται η επινόηση της αναλογίας, της επονομοζόμενης «Εστηκνίας».

Η Δεινώ μαθήτευσε και αυτή κοντά στον μεγάλο μύστη, ασχολήθηκε με την αριθμοσοφία και ειδικότερα με τους ελλιπείς αριθμούς. Τους αριθμούς δηλαδή των οποίων οι διαιρέτες δίνουν μικρότερο άθροισμα από τους ίδιους τους αριθμούς. (π.χ. 1+2+4=7<8).

Η Μελισσα, που καταπιάστηκε κυρίως με την κατασκευή κανονικών πολυγώνων.

Η Τυμίχα, μυημένη στην Πυθαγόρεια Φιλοσοφία, αντιστάθηκε σθεναρά στον τύραννο των Συρακουσών, όταν αυτός της ζήτησε να αποκαλύψει τα μυστικά της Πυθαγόρειας Διδασκαλίας, λίγο καιρό μετά την διάλυση της Σχολής. Προκειμένου να μην της ξεφύγει και η παραμικρή λεπτομέρεια έκοψε την γλώσσα της με τα δόντια. Έχει συγγράψει βιβλίο σχετικό με τους «φίλους αριθμούς».

Η Πτολεμαΐς ασχολήθηκε με την μουσική και τα μαθηματικά, τέχνες που θεωρούνταν αλληλένδετες στην Αρχαία Ελλάδα.Ο Πορφύριος στο έργο του «εις τα αρμονικά Πτολεμαίου υπόμνημα» της αποδίδει την απόδειξη της πρότασης: «Ἐάν δύο ἀριθμοί πολλαπλασιάσαντες ἀλλήλους ποιῶσι τινάς, οἱ γενόμενοι ἐξ αὐτών ἲσοι ἀλλήλοις ἒσονται».

Η Διοτίμα, που σύμφωνα με τον ιστορικό Ξενοφώντα ήταν γνώστρια των πιο δύσκολων και δυσνόητων γεωμετρικών θεωρημάτων.

Η Λασθενεία, όπως αναφέρει ο Αριστοφάνης ο Περιπατητικός, έδωσε πλήρη ορισμό της σφαίρας: «σφαῖρα ἐστίν σχῆμα στέρεον ὑπό μιας ἐπιφανελιας περιεχόμενον, προς ἣν, ἀφ’ ενός σημείου ταῶν ἐντός τοῦ σχήματος κειμένων, πάσαι αἱ προσπίπτουσαι εὐθεῖαι ἶσαι ἂλληλαις εἰσίν».

Η Περικτιόνη υπήρξε μαθηματικός, συγγραφέας και φιλόσοφος. Σε αυτήν οφείλει ο μεγάλος κλασσικός φιλόσοφος Πλάτων την γνωριμία του με τα μαθηματικά. Ο Στοβαίος εξυμνεί στο «Ανθολόγιό» του την κατάρτιση της Περικτιόνης λέγοντας: «Γαμετρία μεν ὧν καί ἀριθμητικά καί τ’ ἂλλα τα θεωρητικά και ἐπιστημονικά περί τινα ταῶν ἐόντων. Κατασχολέονται, ἃ δε σοφία περί ἂπαντα τα γένη ταῶν ἐόντων, οὒτως γάρ ἒχει σοφία περί πάντα τα γένει ταῶν ἐόντων».

Η Νικαρέτη, στην οποία αποδίδουν οι σύγχρονοι μελετητές την επαναδιατύπωση του Πυθαγορείου Θεωρήματος: «Παντός τριγώνου μιας τῶν πλευρῶν προσεκβλειθίσης, ἣ ἐντός γωνία ἐκατέρας τῶν ἐντός καί ἀπέναντι γωνιῶν μείζων ἐστί».

Η Αρετή από την Κυρήνεια συνέγραψε περισσότερα από 40 βιβλία επιστημονικού και φιλοσοφικού περιεχομένου και δίδαξε πάνω από 100 φιλοσόφους και όχι μόνο. Ο John Morans στο βιβλίο του «Women in Science» αναφέρει ότι το επίγραμμα του τάφου της έγγραφε: «Το μεγαλείο της Ελλάδος, με την ομορφιά της Ελένης, την πέννα του Αριστίππου, την ψυχή του Σωκράτους και την γλώσσα του Ομήρου».

Η Πυθαΐς ασχολήθηκε με την μελέτη των εμβαδών επιπέδων χωρίων.

Η Πανδροσίων ασχολήθηκε με την γεωμετρία και χώριστε μάλιστα τα προβλήματα του συγκεκριμένου κλάδου σε τρεις κατηγορίες: «Τρία γένη εἰσί τῶν ἒν γεωμετρίᾳ προβλημάτων καίτα μεν αὐτῶν ἐπίπεδα καλεῖσθαι, τα δε γραμμικά».

Η περίφημη Υπατία τον 4^ο μ. Χ. αιώνα, μεγάλη φιλόσοφος και επιστήμονας, χάριν στην οποία διεσώθησαν τα έργα του πατέρα της Άλγεβρας, Διοφάντου.

Υπήρχαν τέλος αναρίθμητες γυναίκες μυημένες στην Πυθαγόρεια Φιλοσοφία των οποίων τα ονόματα ευτυχώς έχουν φτάσει ως τις μέρες μας. Αξιοθέα, Ελορίς. Φιντύς, Οκκελώ, Κρατησίκλεια, Ρυνδακώ, Βοιώ, Τυρσηνίς, Βαβέλυκα η Αργεία, κτλ…

Ελένη Γεωργακάκη, φοιτήτρια Φιλοσοφικής για το ΠΥΓΜΗ.gr

Η τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και για την φετινή Αποκριά, την γιορτάζουμε την Πέμπτη 7 Μαρτίου.

Οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και την συγκεκριμένη Πέμπτη καταναλώνουν ελεύθερα μεγάλες ποσότητες κρέατος.

Ο λόγος που έχει καθιερωθεί να γίνεται αυτό ημέρα Πέμπτη είναι…
πως η ορθόδοξη πίστη θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας.

Το όνομα “Τσικνοπέμπτη” προέκυψε γιατί την ημέρα αυτή το δείπνο αποτελείται από κρέας ψημένο στα κάρβουνα, το οποίο πρέπει να έχει πάντα λίγο λίπος ώστε κατά το ψήσιμο να βγάλει την απαραίτητη “τσίκνα”. Ακόμα και οι πιο φτωχοί άνθρωποι κάθε περιοχής, πρέπει να ψήσουν κρέας ώστε να μυρίσει το σπίτι τους και όλοι να ξέρουν ότι γιορτάζουν!

Παλιότερα στην ελληνική επαρχία οι άνθρωποι μοίραζαν πιατέλες με το τσικνισμένο κρέας σε όλη την γειτονιά για να στείλουν την μυρωδιά του ψητού σε κάθε άκρη του χωριού. Μαζί με την Τσικνοπέμπτη έχει καθιερωθεί πλέον και η ειδωλολατρική παράδοση του μασκαρέματος που υποτίθεται ότι διώχνει τα κακά πνεύματα του χειμώνα και βοηθάει έτσι στην εξασφάλιση μιας επιτυχημένης σοδειάς.

Τα έθιμα της Τσικνοπέμπτης σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας!

Πέρα από το παραδοσιακό “κάψιμο” του κρέατος, κάθε περιοχή της χώρας μας έχει τα δικά της έθιμα για την Τσικνοπέμπτη:

Κομοτηνή
Την Τσικνοπέμπτη τα ζευγάρια που είναι έτοιμα για γάμο, ανταλλάσσουν μεταξύ τους φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει στην σύντροφό του μια κότα και εκείνη ανταποδίδει με μπακλαβά .

Κέρκυρα
Στην Κέρκυρα ανήμερα της Τσικνοπέμπτης γίνονται τα “Πετεγολέτσια” ή “Κουτσομπολιά”. Οι γυναίκες της παλιάς πόλης, βγαίνουν στα παράθυρα των καντουνιών και κουτσομπολεύουν μιλώντας την παραδοσιακή κερκυραϊκή διάλεκτο.

Πάτρα
Εδώ κάθε χρόνο αναβιώνει η “Κουλουρού” . Σύμφωνα με το έθιμο η “Γιαννούλα η Κουλουρού” νομίζει ότι ο Ναύαρχος Ουίλσoν είναι ερωτευμένος μαζί της και θα της κάνει πρόταση γάμου. Έτσι ντύνεται νύφη και πηγαίνει στο λιμάνι να προϋπαντήσει τον καλό της, σκορπώντας το γέλιο στους Πατρινούς.

Σέρρες
Στις Σέρρες ψήνουν το κρέας στους δρόμους και στη συνέχεια ανάβουν μεγάλες φωτιές και πηδούν από πάνω τους. Αμέσως μετά ακολουθεί “το προξενιό” μεταξύ των ελεύθερων της κάθε γειτονιάς .

pyles.tv

http://periergaa.blogspot.com

Πήλινη πινακίδα που βρέθηκε στην Ελλάδα φέρει το παλαιότερο αναγνώσιμο (*) κείμενο στην Ευρώπη. Θεωρούμενη ως “μαγική ή μυστηριώδης” στην εποχή της, η γραφή στην πινακίδα αυτή επιβίωσε μόνο και μόνο επειδή πήρε φωτιά ένας σωρός σκουπίδια περίπου 3.500 χρόνια πριν, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η πινακίδα, η οποία ανακαλύφθηκε σε έναν ελαιώνα στην περιοχή που τώρα βρίσκεται το χωριό Ίκλαινα, δημιουργήθηκε από μυκηναίο γραφέα που μιλούσε την ελληνική γλώσσα, μεταξύ του 1450 και 1350 π.Χ., σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Οι Μυκηναίοι, οι οποίοι έγιναν θρύλος εν μέρει από την Ιλιάδα του Ομήρου, κυριάρχησαν μεγάλο μέρος της Ελλάδας από το 1600 έως το 1100 π.Χ.

Μέχρι σήμερα, οι ανασκαφές στην Ίκλαινα έφεραν στο φως ένα πρώιμο μυκηναϊκό ανάκτορο, με γιγάντιους αναλημματικούς τοίχους, τοιχογραφίες, καθώς και ένα εκπληκτικά προηγμένο αποχετευτικό σύστημα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα των ανασκαφών, Μιχάλη Κοσμόπουλο καθηγητή αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο St.Louis του Μιζούρι. Ωστόσο, η πινακίδα που βρέθηκε το περασμένο καλοκαίρι, αποτελεί τη μεγαλύτερη έκπληξη του πολυετούς προγράμματος, είπε ο κ. Κοσμόπουλος και συνέχισε:

ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ(meropitopik.blogspot.gr)

“Σύμφωνα με όσα γνωρίζαμε, η πινακίδα αυτή δεν θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί. Πρώτον, διότι οι μυκηναϊκές πινακίδες δεν θεωρούνταν ότι είχαν δημιουργηθεί τόσο νωρίς. Δεύτερον, μέχρι τώρα, επιγραφές είχαν βρεθεί μόνο σε ελάχιστα μεγάλα παλάτια, συμπεριλαμβανομένης και της προηγούμενης επιγραφής που κατείχε το ρεκόρ, και η οποία βρέθηκε στα ερείπια παλατιού σε αυτό που ήταν η πόλη των Μυκηνών.
Αν και ο αρχαιολογικός τόπος της Ίκλαινας είχε να επιδείξει ένα παλάτι κατά την πρώιμη Μυκηναϊκή εποχή, την περίοδο που δημιουργήθηκε η πινακίδα ο οικισμός είχε καταστεί ένας μικρός δορυφόρος της πόλης της Πύλου, έδρα του βασιλιά Νέστορα, βασικού χαρακτήρα της Ιλιάδας.
Πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση όπου η αρχαιολογία συναντά τα αρχαία κείμενα και την ελληνική μυθολογία.”

Η πινακίδα διατηρήθηκε από τη φωτιά

(Φωτ. ἀπό: iklaina.files.wordpress.com)

Οι σημάνσεις επί του θραύσματος της πινακίδας – η οποία έχει ύψος περίπου 1 ίντσα (2,5 εκατοστά) και 1,5 ίντσα (4 εκατοστά) πλάτος – αποτελούν πρώιμα δείγματα του συστήματος γραφής που είναι γνωστό ως Γραμμική Β. Χρησιμοποιούμενη για μια πολύ αρχαία μορφή της ελληνικής, η Γραμμική Β αποτελείτο από περίπου 87 σημεία, που το κάθε ένα αντιπροσώπευε μία συλλαβή. Οι Μυκηναίοι φαίνεται ότι χρησιμοποίησαν τη Γραμμική Β για να καταγράφουν μόνο τα οικονομικά θέματα που ενδιέφεραν την κυβερνώσα ελίτ. Τα σημεία στην πρόσοψη της πινακίδας φαίνεται να σχηματίζουν ένα ρήμα που σχετίζεται με τις κατασκευές, λένε οι ερευνητές. Η πίσω πλευρά έχει έναν κατάλογο ονομάτων μαζί με αριθμούς – πιθανώς ένας κατάλογος ιδιοκτησίας.

“Επειδή αυτά τα αρχεία έτειναν να αποθηκεύονται μόνο για ένα οικονομικό έτος, ο πηλός δεν φτιαχνόταν για να διαρκεί,”συνέχισε ο κ. Κοσμόπουλος, του οποίου η εργασία χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από την Επιτροπή της National Geographic Society για την Έρευνα και την Εξερεύνηση.
“Εκείνες οι επιγραφές δεν ψήνονταν, παρά μόνο αποξηραίνονταν στον ήλιο και ήταν, συνεπώς, πολύ εύθραυστες.. Βασικά κάποιος τότε πέταξε την πινακίδα στον λάκκο και στη συνέχεια έκαψε τα σκουπίδια του. Αυτή η φωτιά σκλήρυνε και διατήρησε την πινακίδα.”

Μαγική, μυστηριώδης γραφή

Thomas G. Palaima(Φωτ. ἀπό: utexas.edu)

Η πινακίδα της Ίκλαινας αποτελεί ένα μοναδικό εύρημα, δήλωσε ο Tom Palaima, ειδικός στις Μυκηναϊκές πινακίδες, και διοικητικό στέλεχος στο Πανεπιστήμιο του Όστιν, Τέξας. Εκτός από την ηλικία του, το χειροποίητο αντικείμενο θα μπορούσε να προσφέρει πληροφορίες για τον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης των αρχαίων Ελληνικών βασιλείων, πρόσθεσε. Για παράδειγμα, οι αρχαιολόγοι παλαιότερα θεωρούσαν ότι οι ταμπλέτες αυτές κατασκευάζονταν και φυλάσσονταν αποκλειστικά στις μεγάλες πρωτεύουσες, ή τα “ανακτορικά κέντρα”, όπως η Πύλος και οι Μυκήνες.

Η πινακίδα της Ίκλαινας, η οποία βρέθηκε στα ερείπια μιας πόλης β’ κατηγορίας θα μπορούσε να υποδεικνύει ότι η παιδεία και η γραφειοκρατία κατά τα τέλη της Μυκηναϊκής περιόδου ήταν λιγότερο κεντροποιημένη από ό, τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Ο Palaima πρόσθεσε ότι η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής ήταν εξαιρετικά περιορισμένη κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο και θεωρούνταν από τους περισσότερους ανθρώπους ως μαγική ή μυστηριώδης. Πέρασαν 400 με 600 χρόνια πριν απομυθοποιηθεί ο γραπτός λόγος στην Ελλάδα, καθώς το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο προσπέρασε τη Γραμμική Β και τελικά εξελίχθηκε στα 26 γράμματα που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη σελίδα.

(Φωτ. ἀπό: /iklaina.files.wordpress.com)

Η σελίδα ανασκαφής της Ίκλαινας ΕΔΩ (στα αγγλικά) κι ΕΔΩ,ένα άρθρο του κ.Κοσμόπουλου,για την ανασκαφή.

ΠΗΓΕΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ(Ν) – NATIONAL GEOGRAPHIC –/averoph.wordpress.com

(*) Σσ: Παλαιότερο ἀναγνώσιμο,ἐπί πηλοῦ.Ὡς παλαιότερο,γενικῶς,θεωρεῖται ἡἐπιγραφή ἐπάνω στό Βότσαλο τῆς Καυκανιᾶς,πού ἀνεκαλύφθη ἀπό τήν Ἀρχαιολόγο Ξένια Ἀραπογιάννη,7χλμ μακρυά ἀπό τήν Ὀλυμπία.visaltis.net

πινακιδα Ικλαινα

Ξένοι γενετιστές εκτιμούν ότι η «Ιλιάδα» γράφηκε τον 8ο αιώνα π.Χ

ΕΛΛΑΔΑ

Παράλληλη η εξέλιξη γλώσσας και γονιδίων

Αμερικανοί και βρετανοί βιολόγοι, οι οποίοι συνήθως αποκωδικοποιούν την αρχαία γενετική ιστορία των ανθρώπων, αναλύοντας τον τρόπο που τα γονίδια μεταλλάσσονται με το πέρασμα του χρόνου, εφάρμοσαν μία παρεμφερή τεχνική σε κάτι τελείως διαφορετικό από την ειδικότητά τους: στην χρονολόγηση της συγγραφής ενός από τα αρχαιότερα και διασημότερα κείμενα του Δυτικού πολιτισμού: την «Ιλιάδα» του Ομήρου.

Το βασικό συμπέρασμά τους είναι, ότι γράφτηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. Δίνουν μάλιστα ως πιθανότερη κάποια ημερομηνία μεταξύ του 710 και του 760 π.Χ. Αυτή η χρονολόγηση σε γενικές γραμμές συμφωνεί με τις εκτιμήσεις των κλασσικών μελετητών, που προέρχονται από ιστορικές και αρχαιολογικές πηγές.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό βιολογίας «Bioessays», έγινε από τους Mark Pagel, Andreea Calude και Andrew Meade της Σχολής Βιολογικών Επιστημών του βρετανικού πανεπιστημίου του Ρέντινγκ και τον γενετιστή Eric Altschuler του Ιατρικού Πανεπιστημίου του Νιου Τζέρσι. Ο Pagel, που ήταν επικεφαλής, ειδικεύεται σε στατιστικά μοντέλα που εξετάζουν τις εξελικτικές διαδικασίες στην ανθρώπινη συμπεριφορά σε κάθε πολύπλοκο σύστημα, ακόμα και στο πεδίο της κουλτούρας (εξ ου και το ενδιαφέρον για την «Ιλιάδα»). Ασχολείται ιδιαίτερα με την παράλληλη πορεία της βιολογικής και της γλωσσολογικής εξέλιξης, θεωρώντας ότι η γλώσσα ως πολιτισμικό φαινόμενο εξελίσσεται όπως περίπου και τα γονίδια.

«Οι γλώσσες συμπεριφέρονται τόσο εκπληκτικά όσο και τα γονίδια.Υπάρχει μια άμεση αναλογία», δήλωσε ο Pagel. «Προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τα πρότυπα στη γλωσσολογική εξέλιξη και να μελετήσουμε το λεξιλόγιο του Ομήρου ως μέσο για να διαπιστώσουμε κατά πόσο η γλώσσα εξελίσσεται με τον τρόπο που νομίζουμε. Αν αυτό όντως συμβαίνει, τότε πράγματι μπορούμε να βρούμε μια συγκεκριμένη ημερομηνία για τον Όμηρο (ως συγγραφέα)».

Οι ερευνητές αποδέχονται την ορθόδοξη άποψη, ότι ο Τρωικός πόλεμος όντως έλαβε χώρα και ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ο Όμηρος, έγραψε ένα σχετικό έπος. Πάντως είναι μάλλον απίθανο, ότι υπήρξε μόνο ένας συγγραφέας που έγραψε την Ιλιάδα. Αρκετοί ερευνητές θεωρούν ότι πρόκειται για μια συνθετική συλλογή της προϋπάρχουσας προφορικής παράδοσης, που ανάγεται ίσως έως τον 13ο αιώνα π.Χ. Αυτό το αμάλγαμα ιστοριών κάποια στιγμή υπέστη επεξεργασία και εστιάστηκε στον πόλεμο της Τροίας, που πιθανώς συνέβη κατά τον 12ο αιώνα π.Χ., ενώ το ίδιο το έπος συνετέθη πολύ αργότερα, σύμφωνα με τον καθηγητή κλασσικών σπουδών του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, Μπράιαν Ρόουζ.

Ο Pagel και οι συνεργάτες του αντιμετώπισαν τις λέξεις της «Ιλιάδας» ως γονίδια σε ένα γονιδίωμα. Χρησιμοποίησαν μια συγκεκριμένη τεχνική γλωσσικής ανάλυσης που εστιάζει σε περίπου 200 έννοιες κοινές σε κάθε γλώσσα (τις λέξεις για τον πατέρα, τη μητέρα, τα όργανα του σώματος, τα χρώματα κ.α.). Οι ερευνητές εντόπισαν 173 τέτοιες λέξεις (λέγονται “Swadesh” από το όνομα του αμερικανού γλωσσολόγου Morris Swadesh που συνέταξε τον σχετικό κατάλογο στις δεκαετίες του ΄40 και του ΄50) και, στη συνέχεια, μελέτησαν τον τρόπο που αυτές οι 173 λέξεις-κλειδιά μεταβλήθηκαν («μεταλλάχτηκαν») διαχρονικά.

Για αυτό το σκοπό, εντόπισαν αρχικά τις εν λόγω λέξεις στη γλώσσα των Χετταίων (ενός πολιτισμού που υπήρχε στη διάρκεια του Τρωικού πολέμου) και στη συνέχεια, ανέλυσαν τις κατοπινές διαφορές που υπέστησαν οι ίδιες λέξεις στην Ομηρική γλώσσα, καθώς και στη σύγχρονη ελληνική. Δηλαδή εφάρμοσαν στη γλωσσολογία, μια μέθοδο που μοιάζει με την γενετική ανάλυση των γονιδίων με το πέρασμα του χρόνου. Η μέθοδός τους αυτή αποκαλείται εξελικτική-γλωσσολογική φυλογενετική στατιστική ανάλυση.

 Απο www.newsbeast.gr

Στην οδό Άρεως, στον αριθμό 14 βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου. Πρόκειται για μια απλή μονόκλιτη βασιλική, κτισμένη επί Τουρκοκρατίας. Κτίστηκε τον 17ο αι. στην αυλή του αρχοντικού της οικογένειας Χωματιανού Λογοθέτη (από το όποιο διασώζονται η είσοδος και η σκάλα), και ήταν κτητορική (ιδιωτική), αλλ΄ όμως ανοιχτή στο κοινό. Αργότερα πέρασε στην οικογένεια Ματουκά.

Ο ναΐσκος τα χρόνια από το 1885 έως το 1943 έγινε «στέκι» λογοτεχνών και λογίων της εποχής. Έγινε γνωστός από τις αγρυπνίες στις οποίες συχνά ιερουργούσε ο νεοανακυρηχθείς άγιος παπα-Νικόλας Πλανάς με ψάλτες τους δύο Αλέξανδρους, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, και τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη.

Μας τους περιγράφει σε ένα ωραίο απόσπασμα ο Γερ.  Βώκος: «Έψαλλε δε ο συγγραφεύς  τής « Νοσταλγού»  (Παπαδιαμάντης, ως δεξιός ψάλτης) μετά ζέσεως και πάθους αληθινού,  εντείνων τήν φωνήν,  τηρών τόν χρόνον δια βιαίας καταφοράς τής χειρός του επί του ερείσματος του  στασιδίου,  τηρών τήν τάξιν του ναού…  Ο άλλος απέναντι,  ο συγγραφεύς του  « Δεκατιστού», (Μωραϊτίδης, ως αριστερός ψάλτης) είχε το ήθος ταπεινότερον και εφαίνετο βυθισμένος εις όνειρον  θρησκευτικής αφοσιώσεως και λατρείας… Και ήτο το θέαμα τών δύο αυτών από  Σκιάθου θεοπνεύστων συγγραφέων κατανυκτικώτατον και εγώ απεθαύμαζον  αυτούς…»

Στο μικρό αυτό ναό εκκλησιάζονταν επίσης οι λόγιοι, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Παύλος Νιρβάνας, Γιάννης Βλαχογιάννης και άλλοι πολλοί θαυμαστές του Παπαδιαμάντη. Ο Παπαδιαμάντης πέθανε το 1911, αλλά οι αγρυπνίες συνεχίστηκαν από τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, ο οποίος το 1925, τέσσερα χρόνια πριν πεθάνει, πρόλαβε και εξέδωσε την Ακολουθία του Αγίου Ελισσαίου.

Ο αρχαιολόγος Μανόλης Χατζηδάκης γράφει για αυτό το εκκλησάκι σ” ένα άρθρο του στο περιοδικό «Καλλιτεχνικά Νέα» (1943): «“ Η μικρή αυτή εκκλησία παρουσιάζει και ενδιαφέρον ιστορικό και αρχαιολογικό αξιόλογο, γιατί, μαζί με το μνημειώδες κλιμακοστάσιο που συνέχεται μ” αυτήν, αποτελεί ένα από τα λίγα παλαιά αθηναϊκά λείψανα. Μα και το κτίριο το ίδιο ήταν ένα έξοχο δείγμα της τέχνης των Αθηναίων μαστόρων στον καιρό της Τουρκοκρατίας».

Τον Ιούνιο του 1943 ο τελευταίος ιδιοκτήτης της Ηρακλής Καζάκος κατεδάφισε αυθαίρετα την εκκλησούλα, επειδή φοβόταν πως θα κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, θα γίνει ενοριακός ναός και επομένως ο χώρος θ’ απαλλοτριωθεί, πράγμα που τελικά δεν απεφεύχθη. H 1η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ανέσκαψε το χώρο και ήρθαν στην επιφάνεια τα θεμέλια της εκκλησίας, το δάπεδο, η Αγία Τράπεζα, το μαρμάρινο κατώφλι, καθώς και πολλά κομμάτια από τις κατεστραμμένες τοιχογραφίες. Η ιδιοκτησία απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και παραχωρήθηκε στο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Με βάση αφενός τις προϋπάρχουσες περιγραφές, απεικονίσεις και αποτυπώσεις και αφετέρου τα δεδομένα που προέκυψαν από τις ανασκαφές  ο ναός αποκαταστάθηκε το 2004 με ανακατασκευή ορισμένων τμημάτων του που είχαν καταστραφεί κατά την περίοδο 1941-1944.

Μετά την αποκατάσταση του ναΐσκου η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών είθισται να οργανώνει και να αναβιώνει την 13η προς 14η Ιουνίου, – ημέρα που εορτάζεται  η μνήμη του Προφήτη Ελισαίου – την  παράδοση της αγρυπνίας.

Πηγές: Μ. Χατζηδάκης, «Παληά Αθηναϊκά Μνημεία: Ο Άγιος Ελισσαίος»,   – – http://misha.pblogs.gr/