Κατά το συνήθειο της Κλασικής Εποχής, οι στήλες που στήνονταν πάνω στους τάφους της Αττικής απεικόνιζαν τους νεκρούς σε ηρωικά στιγμιότυπα, σε σκηνές της καθημερινότητας ή σπανιότερα παρουσίαζαν εικόνες θρήνου. 

Σκηνές λίγο-πολύ τυποποιημένες. Έφιπποι πολεμιστές σε ώρα θριάμβου, όρθιοι αθλητές με τη στλεγγίδα, τον δίσκο ή το ακόντιο στο χέρι, σκηνές αποχαιρετισμού στο σπίτι, σκηνές από τον γυναικείο καλλωπισμό. Εκτός από τις περιπτώσεις που τα πράγματα είχαν αλλιώς.

Που υπήρχε κάποιος ειδικός λόγος, που ο νεκρός ήταν μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, γνωστός για κάτι εξαιρετικό. Όπως στην περίπτωση του ποδοσφαιριστή της μαρμάρινης στήλης αρ. ευρ. ΕΑΜ 873 που εκτίθεται στην αίθουσα 23 του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Η συγκεκριμένη στήλη απεικονίζει τον νεκρό δίπλα από το ίδιο του το μνήμα. Έχει πριν από λίγο σηκωθεί, έβγαλε το ρούχο του για να μην τον εμποδίζει, το δίπλωσε για να μην το λερώσει (ποιος ακούει τη μάνα του!), το ακούμπησε πάνω στη δική του επιτύμβια στήλη και ρίχνει μπαλιές με πάθος μπροστά στον πιτσιρικά που τον κοιτά με δέος, όπως κοιτάνε τους βιρτουόζους της γειτονιάς όσοι μεγαλώνουν σε άχτιστα οικόπεδα. Ο μικρός κρατάει στλεγγίδα και αρύβαλλο για να φρεσκάρει τον αθλητή όταν τελειώσει την προπόνηση. Ο ποδοσφαιριστής είναι συγκεντρωμένος στην άσκηση, με το βλέμμα καρφωμένο στην μπάλα. Το δεξί του χέρι είναι τραβηγμένο στην πλάτη και σφίγγει το αριστερό στον αγκώνα, με τον τρόπο που κάνουν και σήμερα όσοι δεν θέλουν να υποστούν το φάουλ για «χέρι». Όσοι δηλαδή ασκούνται στην ισορροπία του ενός ποδιού, με την μπάλα στο άλλο.  Όπως όλα δείχνουν ο νεκρός της στήλης του Πειραιά ήταν ένας ταλαντούχος παίκτης της επίσκυρου, ενός παιχνιδιού που παιζόταν από δύο αντίπαλες ομάδες με μπάλα ή σφαίρα.

Tην ώρα του ανέλπιστου θριάμβου της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου στις 4 Ιουλίου 2004, το «τιμημένο» τρόπαιο βρέθηκε για λίγα λεπτά στα χέρια του ηρωικού σκόρερ, Άγγελου Χαριστέα. Ελάχιστοι μόνον θεατές (γνώστες της αρχαίας εικονογραφίας, όσο και ψύχραιμοι εκείνη την ώρα) συνειδητοποίησαν μια μικρή λεπτομέρεια που προβαλλόταν στις οθόνες της τηλεόρασης: το τρόπαιο ήταν διακοσμημένο στη μία από τις δύο όψεις του με τον ποδοσφαιριστή της στήλης του Πειραιά.

Φιλοτεχνημένο το 1960, όταν δημιουργήθηκε ο θεσμός (τότε Κύπελλο Εθνών Ευρώπης), το περίφημο κύπελλο πέρασε από τη μια νικητήρια ομάδα στην άλλη, φέροντας επάνω του αυτήν ακριβώς την παράσταση, μέχρι την τελευταία εμφάνισή του το 2004, λίγο πριν αντικατασταθεί από το καινούργιο, που είναι αδιακόσμητο.

Για πολλούς από εμάς, εκείνη τη νύχτα ο αρχαίος ποδοσφαιριστής του Πειραιά είχε κάνει την επιστροφή του. Ο Άγγελος Χαριστέας κατά πάσα πιθανότητα δεν ήξερε τι αντίκριζε μπροστά του, δεν ήταν υποχρεωμένος, ούτε ήταν η στιγμή κατάλληλη, άλλωστε. Ο αρχαίος γλύπτης, όμως, γνώριζε ανθρώπους σαν τον Άγγελο Χαριστέα. Το είδος και το μέγεθος του πάθους τους, που ήταν χωρίς τέλος, χωρίς όρια. Και έκανε την υπέρβαση που μπορεί να καταλάβει όποιος ξέρει τι είναι να μην τρως, να μην κοιμάσαι και να μην πεθαίνεις ποτέ, γιατί έχεις την μπάλα στο μυαλό σου.
Γράφτηκε από τον Κώστα Πασχαλίδη, Δρ. Αρχαιολογίας, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ΥΠΠΟΑ.

Πηγή: http://www.lifo.gr 

————————————–
Στην 1η εικόνα βλέπουμε επιτύμβια στήλη από τον Κεραμεικό. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αρ. ευρ. 1488 Φωτογραφία: Πάρις Ταβιτιάν © Υπουργείο Πολιτισμού & αθλητισμού / Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.
Στη 2η εικόνα βλέπουμε τον Άγγελο Χαριστέα να σηκώνει το έπαθλο του πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος το 2004.

Στις αρχές του 6ου αι. ζούσε στη Θράκη η όμορφη Ροδώπη, («η ροδομάγουλη»). Ήταν δούλη του Ιάδμονα. (Μαζί της δούλος ήταν και ο μυθοποιός Αίσωπος.) Ο Ιάδμονας κάποτε είχε ανάγκη από χρήματα και πούλησε την όμορφη Ροδώπη στον Ξάνθο. Αυτός την πήρε μαζί του στην Αίγυπτο, στην πόλη Ναύκρατη, και την έβαλε να δουλεύει ως εταίρα. Την ίδια εποχή ήρθε από τη Μυτιλήνη στη Ναύκρατη ο έμπορος Χάραξος, ο αδελφός της ποιήτριας Σαπφούς. Αγάπησε τη Ροδώπη, πλήρωσε ένα μεγάλο ποσόν και την ελευθέρωσε. Μάλιστα ξέρουμε ότι η Σάπφω την κακολογούσε στον αδελφό της κακοχαρακτηρίζοντας την και κριτικάροντας έντονα την επιλογή του. Ο Χάραξος, απορρίπτοντας έντονα όλες τις επιφυλάξεις της αδερφής του, έμεινε μαζί με τη Ροδώπη κάποιο διάστημα, αργότερα όμως την άφησε και γύρισε στη Μυτιλήνη.
Η Ροδώπη έμεινε στην Αίγυπτο, όπου έγινε πασίγνωστη για τις χάρες της και την ομορφιά της και απέκτησε χρήματα πολλά.

Κάποια μέρα πήγε με τις δούλες της στο Νείλο για να κολυμπήσει. Άφησε στην όχθη του τα ρούχα της και τα κομψότατα σανδάλια της, που ήταν διακοσμημένα με αστραφτερά πετράδια. Και ενώ εκείνη λουζόταν, η τύχη, που -όπως μας λέει ο Αιλιανός- αγαπά τα παράδοξα και τα απροσδόκητα να κάνει, έφερε έναν αετό να πετάξει πάνω απ’ εκείνο το σημείο.
Ο αετός, θαμπωμένος απ’ το λαμπύρισμα των πετραδιών που κοσμούσαν τα σανδάλια, χυμάει και αρπάζει ένα απ αυτά, και μετά από λίγο το αφήνει να πέσει στα πόδια του Φαραώ Ψαμμήτιχου, την ώρα που αυτός δίκαζε στην αυλή του παλατιού στη Μέμφιδα! (Κατά τον Ηρόδοτο δεν ήταν ο Ψαμμήτιχος αλλά ο Φαραώ Άμασις.)

Ο Ψαμμήτιχος, εντυπωσιασμένος από την κομψότητα και τη λεοπτοδουλειά του υποδήματος, καθώς και απ’ την ενέργεια του πτηνού, και πιστεύοντας ότι ήταν ένα σημάδι από το θεό `Ώρο, ζήτησε από τους ανθρώπους του να ψάξουν όλη την Αίγυπτο και να βρουν την κάτοχό του- έχοντας την πεποίθηση ότι μόνο σε μια πολύ όμορφη γυναίκα θα ταίριαζε αυτό το πέδιλο. Πραγματικά, βρήκαν τη Ροδώπη, την παρουσίασαν στο βασιλιά και αυτός την πήρε ως σύζυγό του.

Υποθέτω όλοι σας καταλάβατε ότι η ιστορία της Ροδώπης αποτελεί τον πρωταρχικό πυρήνα του διάσημου παραμυθιού «Σταχτοπούτα»

.

Βιογραφία

Ο λαοφιλής Άγιος Γεώργιος ο μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος γεννήθηκε περίπου το 275 μ.Χ. στην Καππαδοκία, από γονείς χριστιανούς. Ο πατέρας του, μάλιστα, πέθανε μαρτυρικά για το Χριστό όταν ο Γεώργιος ήταν δέκα χρονών. Η μητέρα του τότε τον πήρε μαζί της στην πατρίδα της την Παλαιστίνη, όπου είχε και τα κτήματα της. Όταν έγινε 18 χρονών, στρατεύθηκε στο ρωμαϊκό στρατό. Αν και νέος στην ηλικία, διεκπεραίωνε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις τέλεια. Όλοι τον θαύμαζαν για το παράστημα του. Γι’ αυτό, γρήγορα τον προήγαγαν σε ανώτερα αξιώματα και του έδωσαν τον τίτλο του κόμη και ο Διοκλητιανός τον εκτιμούσε πολύ.

Ομολογητής

Από την εποχή του αυτοκράτορα Δεκίου μέχρι την εποχή που ανέβηκε στον θρόνο ο Διοκλητιανός, το 283 μ.χ., η Χριστιανική Εκκλησία μεγάλωσε πάρα πολύ, γιατί επικρατούσε ειρήνη. Οι Χριστιανοί πήραν πολλές δημόσιες θέσεις, έκτισαν πολλούς και μεγάλους ναούς, διάφορα σχολεία και οργάνωσαν την διοίκηση και τη διαχείριση των εκκλησιών και της φιλανθρωπίας.                                                                                                                                                 Ο Διοκλητιανός αρχικά εργάστηκε για την οργάνωση του κράτους του. Προσέλαβε στρατηγούς για βοηθούς του που τους ονόμασε αυτοκράτορες και Καίσσαρες κι αφού πέτυχε να υποτάξει τους εχθρούς του κράτους και να σταθεροποιήσει τα σύνορα του, στράφηκε στα εσωτερικά ζητήματα. Δυστυχώς, στράφηκε εναντίον της Χριστιανικής Θρησκείας για να ανορθώσει την ειδωλολατρία. Γι’ αυτό το λόγο λοιπόν, κάλεσε τους βοηθούς του Καίσσαρες το 303 μ.χ. και τους στρατηγούς στην πρωτεύουσα του ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους σε τρεις γενικές συγκεντρώσεις. Ανάμεσα τους βρισκότανε και ο 28χρονος Γεώργιος, που διακρίθηκε πολλές φορές στους πολέμους.                                                                                                       Συγκεντρώθηκαν λοιπόν όλοι, για να πάρουν αποφάσεις για την εξόντωση και τον αφανισμό της Χριστιανικής πίστης. Πρώτος μίλησε ο Διοκλητιανός και επέβαλε σε όλους ν’ αναλάβουν τον εξοντωτικό αγώνα εναντίον του Χριστιανισμού. Όλοι υποσχέθηκαν ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια, για να εξαλείψουν την Χριστιανική Θρησκεία από το Ρωμαϊκό κράτος. Τότε ο γενναίος Γεώργιος σηκώθηκε και είπε: «Γιατί, βασιλιά και άρχοντες, θέλετε να χυθεί αίμα δίκαιο και άγιο και να εξαναγκάσετε τους Χριστιανούς να προσκυνούν και να λατρεύουν τα είδωλα»; Και διακήρυξε την αλήθεια της Χριστιανικής Θρησκείας και την Θεότητα του Χριστού.  Μόλις τέλειωσε, όλοι συγχυστήκανε μ’ αυτή την ομολογία του και προσπάθησαν να τον πείσουν να μετανοήσει για όσα είπε, καταπραΰνοντας έτσι και τον Διοκλητιανό. Αλλά ο Γεώργιος ήταν σταθερός και με θάρρος διακήρυσσε την Χριστιανική του πίστη.

Στη φυλακή

Οργισμένος ο Διοκλητιανός διέταξε να τον κλείσουν στην φυλακή κα να του περισφίγξουν τα πόδια στο ξύλο και αφού τον ξαπλώσουν ανάσκελα, να βάλουν πάνω στο στήθος του μεγάλη και βαριά πέτρα.                                                                                                                                          Το άλλο πρωί ο Διοκλητιανός διέταξε να του παρουσιάσουν τον Γεώργιο για να τον ανακρίνει . Και πάλι αυτός έμεινε ακλόνητος στην ομολογία του και παρ’ όλες τις κολακείες και τις υποσχέσεις του αυτοκράτορα διακήρυττε την πίστη του και μιλούσε για τους ουράνιους θησαυρούς. Ο Διοκλητιανός οργίστηκε από τα λόγια του και διέταξε τους δήμιους να δέσουν τον Άγιο σε ένα μεγάλο τροχό για να κομματιαστεί το σώμα του. Μάλιστα ειρωνεύτηκε την ανδρεία του Αγίου και τον κάλεσε να προσκυνήσει τα είδωλα. Ο Γεώργιος ευχαρίστησε τον Θεό που τον αξίωνε να δοκιμαστεί και δέχτηκε με ευχαρίστησε να υποστεί το φοβερό αυτό μαρτύριο, που χώριζε σε μικρά λεπτά κομμάτια ολόκληρο το σώμα του, επειδή γύρω γύρω από τον τροχό υπήρχαν μπηγμένα κοφτερά σίδερα, που μοιάζανε με μαχαίρια. Πραγματικά μόλις ο τροχός κινήθηκε τα κοφτερά σίδερα άρχισαν να κόβουν το σώμα του. Τότε ακούστηκε μια φωνή από τον ουρανό που έλεγε : «Μη φοβάσαι, Γεώργιε, γιατί εγώ είμαι μαζί σου» και αμέσως ένας άγγελος ελευθέρωσε τον Άγιο, λύνοντας τον από τον τροχό και θεραπεύτηκε όλο το καταπληγωμένο σώμα του.                                                                                                                         Ο Γεώργιος αφού απέκτησε το θαυμάσιο παράστημα του, με όψη αγγελική, παρουσιάστηκε στον Διοκλητιανό που είχε πάει με άλλους να κάνει θυσία. Μόλις τον είδαν έμειναν όλοι έκθαμβοι και απορημένοι. Μερικοί δε ισχυριζόντουσαν ότι είναι κάποιος που του μοιάζει και άλλοι ότι είναι φάντασμα. Καθώς όμως σχολιάζανε το γεγονός, εμφανίστηκαν μπροστά στον βασιλιά δύο από τους αξιωματικούς του, ο Πρωτολέοντας και ο Ανατόλιος (βλέπε 23 Απριλίου) με χίλιους στρατιώτες και ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό. Ο Διοκλητιανός θύμωσε τόσο που έγινε έξαλλος και διέταξε να τους σκοτώσουν, πράγμα που έγινε αμέσως.           Έπειτα διέταξε να γεμίσουν αμέσως ένα λάκκο με ασβέστη και νερό και αφού ρίξουν μέσα τον Γεώργιο, να τον αφήσουν μέσα τρεις μέρες και τρεις νύχτες έτσι που να διαλυθούν και τα κόκκαλα του.                                                                                                                                   Πραγματικά οι δήμιοι ρίξανε τον Άγιο στον ζεματιστό ασβέστη και κλείσανε το στόμα του λάκκου. Μετά από τρεις μέρες ο Διοκλητιανός έστειλε στρατιώτες να ανοίξουν το λάκκο. Με μεγάλη τους έκπληξη όμως βρήκαν τον Γεώργιο όρθιο, μέσα στον ασβέστη και προσευχόταν. Το γεγονός εντυπωσίασε και προκάλεσε θαυμασμό και ενθουσιασμό στο λαό, που φώναζε: «Ο Θεός του Γεωργίου είναι μεγάλος». Ο Διοκλητιανός ζήτησε εξηγήσεις από τον Γεώργιο, που έμαθε τις μαντικές τέχνες και πως τις χρησιμοποιεί. Ο Γεώργιος τότε του απάντησε ότι τα γεγονότα ήταν αποτέλεσμα της θείας χάρης και δύναμης και όχι μαγείας και γοητείας.               Ο Διοκλητιανός οργισμένος διέταξε να του φορέσουν πυρακτωμένα παπούτσια με σιδερένια καρφιά και τον εξαναγκάσουν να περπατά. Ο Άγιος προσευχόταν και περπατούσε χωρίς να πάθει τίποτα. Πάλι διέταξε να τον φυλακίσουν και σκέφτηκε να φωνάξει του άρχοντες για να συσκεφτούν τι έπρεπε να κάμουν στον Γεώργιο. Και αφού τον δείρανε τόσο πολύ με μαστίγια και καταπλήγωσαν ολόκληρο το σώμα του Αγίου, τον παρουσίασαν στον Διοκλητιανό, που έμεινε έκπληκτος βλέποντας τον Γεώργιο να λάμπει σαν Άγγελος. Σκέφτηκε, λοιπόν, ότι το φαινόμενο αυτό οφειλόταν στις μαγικές του ικανότητες. Γι’ αυτό κάλεσε τον μάγο Αθανάσιο (βλέπε 23 Απριλίου), για να λύσει τα μάγια του Γεωργίου.

Αβλαβής από το δηλητήριο

Ήλθε, λοιπόν ο μάγος Αθανάσιος, κρατώντας στα χέρια του δύο πήλινα αγγεία, όπου υπήρχε δηλητήριο. Στο πρώτο αγγείο το δηλητήριο προξενούσε τρέλα, ενώ στο δεύτερο τον θάνατο. Αμέσως οδήγησαν τον Άγιο στον Διοκλητιανό και στον μάγο Αθανάσιο. Ο βασιλιάς διέταξε να του δώσουν να πιει το πρώτο δηλητήριο. Ο Άγιος χωρίς δισταγμό ήπιε το δηλητήριο του πρώτου δοχείου, αφού προηγουμένως προσευχήθηκε , λέγοντας: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ο ειπών καν θανάσιμον τι πίωτιν, ου μη αυτούς βλάψει, θαυμάστωσον νυν τα ελέη σου». Και δεν έπαθε απολύτως τίποτα!                                                                                                        Μόλις είδαν ότι δεν έπαθε απολύτως τίποτα, ο βασιλιάς διέταξε να του δώσει ο μάγος και το δεύτερο αγγείο. Το ήπιε και αυτό χωρίς να πάθει το παραμικρό. Τότε όλοι έμειναν έκπληκτοι από αυτό το θαύμα. Ο Διοκλητιανός εξακολουθούσε να επειμένει ότι για να μην πεθάνει ο Γεώργιος είχε δικά του μάγια. Ο μάγος Αθανάσιος που ήξερε πόσο δραστικά ήταν τα δηλητήρια, αφού γονάτισε μπροστά στον μάρτυρα, ομολόγησε την πίστη του στον αληθινό Θεό. Τότε ο Διοκλητιανός διέταξε και φόνευσαν τον Αθανάσιο αμέσως. Εκείνη την στιγμή έφθασε και η γυναίκα του Διοκλητιανού Αλεξάνδρα (βλέπε 21 Απριλίου), που ομολόγησε την πίστη της στον αληθινό Θεό. Και ο σκληρός και άκαρδος Διοκλητιανός διέταξε να την φυλακίσουν και την επομένη να της κόψουν το κεφάλι. Η Αλεξάνδρα ενώ προσευχόταν στην φυλακή, παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Θεού.

Το μαρτυρικό τέλος του Αγίου

Ο Άγιος Γεώργιος κλείστηκε στην φυλακή και την νύκτα είδε στ’ όνειρο του τον Χριστό, που του ανάγγειλε ότι θα πάρει το στεφάνι του μαρτυρίου και θα αξιωθεί της αιωνίου ζωής. Σαν ξημέρωσε διατάχτηκαν οι στρατιώτες από τον ο Διοκλητιανό να παρουσιάσουν μπροστά του τον Άγιο. Πραγματικά ο Άγιος βάδιζε γεμάτος χαρά προς τον βασιλέα, επειδή προγνώριζε ότι έφτασε το τέλος του. Μόλις λοιπόν τον αντίκρισε ο Διοκλητιανός, του πρότεινε να πάνε στον ναό του Απόλλωνα για να θυσιάσει στο είδωλο του. Όταν μπήκε ο Άγιος στον ναό, σήκωσε το χέρι και αφού έκανε το σημείο του σταυρού διέταξε το είδωλο να πέσει. Αμέσως τούτο έπεσε και έγινε κομμάτια.                                                                                                                                       Ο ιερέας των ειδώλων και ο λαός τόσο πολύ θύμωσαν, που φώναζαν στον βασιλέα να θανατώσει τον Γεώργιο. Ο Διοκλητιανός έβγαλε διαταγή και του έκοψε το κεφάλι.                        Ο πιστός υπηρέτης του Αγίου, Πασικράτης, εκτελώντας την επιθυμία του Αγίου, παρέλαβε το Άγιο λείψανο του Μάρτυρα μαζί με αυτό της μητέρας του Αγίας Πολυχρονίας (βλέπε 23 Απριλίου) και το μετέφερε στη Λύδδα της Παλαιστίνης. Από εκεί, όπως βεβαιώνουν οι πηγές, οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση.

Κατά την Εκκλησία μας, ο ένδοξος αυτός μεγαλομάρτυρας είναι ο μαργαρίτης ο πολύτιμος, ο αριστεύς ο θείος, ο λέων ο ένδοξος, ο αστήρ ο πολύφωτος, του Χριστού οπλίτης, της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος.

Η μνήμη του Αγίου Γεωργίου του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Τροπαιοφόρου τιμάται στις 23 Απριλίου.

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

Ἐχθροὺς ὁ τέμνων Γεώργιος ἐν μάχαις, Ἑκὼν παρ’ ἐχθρῶν τέμνεται διὰ ξίφους. Ἦρε Γεωργίου τρίτῃ εἰκάδι αὐχένα χαλκός.

Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς (1296-1359)

“ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΦΩΤΙΣΟΝ ΜΟΥ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ”

Από την Ιερά Μονή Ασωμάτων- Πετράκη

Β!